A Xoana de Arco coruñesa.

María Maior Fernández da Cámara e Pita, máis coñecida como María Pita, é unha das figuras máis emblemáticas da cidade de A Coruña. Creese que naceu entre o 1562 e o 1568 en Sigrás, Cambre e morreu no ano 1643. Para falar do que lla fixo unha das mulleres máis significativas da historia galega, temos que remontarnos á guerra anglo-española (1585-1604).

Felipe II querendo invadir o Reino de Inglaterra envía en 1588 á "Armada invencible" dirixida polo duque de Medina-Sidonia cun total de 137 navíos frente aos 226 dos ingleses, pero estaban moito mellor armados xa que tiñan os mesmos cañóns. Cruzarían a Canle da Manga e desembarcarían 30.000 homes que se farían con todo o territorio inglés.

Pero todo foise a pique, porque os ingleses tiñan máis e mellores barcos, xa que Felipe II fixera os barcos a todo correr. Ademais, de camiño cara Inglaterra houbo unha serie de tormentas que debilitaron tanto ós navios como á tripulación enfermandoa. Ainda así, lograron chegar a costa inglesa, pero cando entraron nas bahias para invadir os pobos costeiros foron encerrados pola retaguardia por barcos suicidas ingleses cargados de explosívos. Estos aínda que non hundiron a moitos barcos, conseguiron danar ós cabecillas e ós que levaban munición e víveres. Entón tras varias batallas conseguiron espallar ás tropas españolas que moi debilitadas volveron cara España para facerse máis fortes nos portos de Santander e San Sebastián. Pero os ingleses, sabendo o que iban a facer, deciden xuntar unha gran flota e acabar cos barcos que quedaban da armada para acabar coas posibilidades dun novo ataque por parte dos españois.
Un dos capitáns, o corsario Francis Drake, cando se estaba aproximando as costas españolas recibe un rumor de que ó porto da cidade galega de A Coruña chegou un galeón con máis de 5.000 pezas de ouro, parte xunto a unha parte das tropas cara a cidade. Esta só contaba con 1.500 soldados que a defendían contra os 20.000 do exército inglés. Foronos minando conforme ían acercandose cara a costa e logo encerráronse nas murallas. Os ingleses tiveron que empregar a gran número de soldados para asaltar as murallas. Cando xa case acabaran co exercito español, un alférez matou ó marido de María Pita, Gregorio de Recamonde integrante das tropas españolas, esta ó velo morto colleu (segundo a versión) unha pica ou un arcabuz e matou ó alferez que xa estaba poñendo a bandeira inglesa na cima da fortificación. Entón co grito: "Quen teña honra, que me siga" conseguiu que se lle unisen un gran número de civís ,entre eles mulleres e nenos, contra o exército inglés que ao ver que un mando tan alto morrera a mans dunha muller minaralles a moral os soldados. Conseguiron gran número de baixas e despois de varias horas de loitas conseguiron botar ós ingleses que os superaban por dez en número.
Despois deste suceso Maria Pita axudou ós feridos. E no 1596 foille entregado un soldo de alférez de 5 escudos polos servizos prestados á coroa.
Encántame esta historia porque rompe cos arquetipos que teñen os casteláns sobre os galegos e tamén porque é un claro exemplo de que o que ten o verdadeiro poder é o pobo e que xunto pode facer calquer cousa.